महात्मा गांधी जयंती
महात्मा गांधी जयंती हा सण महात्मा गांधी यांच्या जन्मदिवसाच्या निमित्ताने
साजरा केला जातो. हा दिवस 2 ऑक्टोबरला येतो
आणि भारतात तसेच जगभरात विविध कार्यक्रमांद्वारे साजरा केला जातो. महात्मा गांधी
हे भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामाचे महान नेते होते आणि त्यांच्या अहिंसा व
सत्याग्रहाच्या तत्त्वांमुळे ते जगभरात प्रसिद्ध आहेत.
1)
इतिहास आणि पार्श्वभूमी:
o
महात्मा गांधी यांचा जन्म: महात्मा गांधींचा जन्म 2 ऑक्टोबर 1869 रोजी
गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांचे पूर्ण नाव मोहनदास करमचंद गांधी होते.
o
राष्ट्रपिता: महात्मा गांधींना त्यांच्या अहिंसा आणि सत्याग्रहाच्या तत्त्वांमुळे 'राष्ट्रपिता' म्हणून ओळखले
जाते. भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामात त्यांनी केलेल्या योगदानामुळे त्यांचा हा
सन्मान आहे.
2)
साजरा करण्याची पद्धत:
o
सरकारी आणि सार्वजनिक सुट्टी: भारतात गांधी जयंती हा राष्ट्रीय सुट्टीचा दिवस आहे. सर्व
सरकारी कार्यालये, बँका, आणि शाळा बंद असतात.
o
प्रार्थना सभा: महात्मा गांधींच्या स्मारकांवर, विशेषतः
राजघाटावर, प्रार्थना सभा आयोजित
केल्या जातात. या सभांमध्ये महात्मा गांधींच्या उपदेशांचे वाचन, भजन, आणि त्यांच्या
विचारांवर चर्चा केली जाते.
o
सफाई मोहिमा: गांधी जयंतीच्या दिवशी स्वच्छता अभियान राबवले जाते. महात्मा गांधींनी
स्वच्छतेचे महत्त्व अधोरेखित केले होते, त्यामुळे या दिवशी सार्वजनिक ठिकाणे, शाळा, आणि सरकारी कार्यालये
स्वच्छ केली जातात.
o
सांस्कृतिक कार्यक्रम: विविध शाळा, महाविद्यालये, आणि संस्था या दिवशी महात्मा गांधींवर आधारित नाटिका, निबंध स्पर्धा, चित्रकला
स्पर्धा, आणि इतर सांस्कृतिक
कार्यक्रम आयोजित करतात.
o
चित्रपट आणि दस्तावेजी फिल्म्स: महात्मा गांधींच्या जीवनावर आधारित चित्रपट आणि दस्तावेजी
फिल्म्स दाखवल्या जातात, ज्यामुळे
लोकांना त्यांच्या जीवनाचे आणि विचारांचे अधिक ज्ञान मिळते.
3)
आंतरराष्ट्रीय महत्त्व:
o
जागतिक अहिंसा दिवस: संयुक्त राष्ट्र संघाने 2 ऑक्टोबरला 'जागतिक अहिंसा दिवस' म्हणून घोषित केले आहे. जगभरात या दिवशी अहिंसा आणि
शांततेच्या तत्त्वांचा प्रचार केला जातो.
o
गांधीजींचे विचार: महात्मा गांधींचे अहिंसेचे विचार आणि सत्याग्रहाची शिकवण
जगभरात प्रेरणा देणारी आहे. अनेक नेत्यांनी त्यांच्या विचारांचा स्वीकार करून
सामाजिक आणि राजकीय बदल घडवले आहेत.
4)
गांधीजींच्या शिकवणीचे महत्त्व:
o
अहिंसा: गांधीजींनी अहिंसेला अत्यंत महत्त्व दिले. त्यांचे म्हणणे होते की अहिंसा हेच
खरे शक्तिशाली साधन आहे, ज्यामुळे
अन्यायाविरुद्ध लढा देता येतो.
o
सत्याग्रह: सत्य आणि अहिंसा या तत्त्वांवर आधारित सत्याग्रह हा गांधीजींचा मुख्य शस्त्र
होता. त्याद्वारे त्यांनी अनेक सामाजिक आणि राजकीय लढाया जिंकल्या.
o
स्वावलंबन: गांधीजींनी स्वावलंबन आणि ग्रामोद्योग यांवर भर दिला. त्यांच्या 'स्वदेशी' चळवळीने भारतीय
वस्त्र उद्योगाला प्रोत्साहन मिळाले.
महात्मा गांधी जयंती हा सण महात्मा गांधी यांच्या जन्मदिवसाच्या निमित्ताने साजरा केला जातो. त्यांच्या अहिंसा, सत्याग्रह, आणि स्वावलंबनाच्या तत्त्वांचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी विविध कार्यक्रम आयोजित केले जातात. गांधी जयंतीच्या निमित्ताने त्यांच्या शिकवणींचे पालन करण्याचा आणि समाजात शांतता, अहिंसा, आणि स्वच्छतेचे महत्त्व पसरवण्याचा प्रयत्न केला जातो.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा