नारळी पोर्णिमा हा सण मुख्यतः महाराष्ट्र, गोवा, आणि कोकण प्रदेशात साजरा केला जातो. हा सण श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेला साजरा केला जातो आणि तो समुद्र देवतेच्या पूजेचा आहे. नारळी पोर्णिमा म्हणजेच "कोकणातील रक्षाबंधन" असेही म्हटले जाते, कारण या दिवशी समुद्राला नारळ अर्पण केले जातात.
1)
समुद्र देवतेची पूजा:
o
नारळी पोर्णिमेच्या दिवशी समुद्र देवतेची पूजा केली जाते.
हा दिवस मुख्यतः मच्छीमार बांधवांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा असतो, कारण या दिवशी ते समुद्रात जाण्यापूर्वी नारळ अर्पण करून
सुरक्षिततेसाठी प्रार्थना करतात.
o
नारळ हे शुभ फळ मानले जाते आणि त्याला "श्रीफळ"
असेही म्हणतात. समुद्राला नारळ अर्पण करून मच्छीमार आपल्या सुरक्षिततेसाठी
प्रार्थना करतात.
2)
धार्मिक विधी:
o
या दिवशी समुद्राच्या किनारी जाऊन नारळ अर्पण केले जाते.
पूजेच्या विधीत फुलं, नारळ, अगरबत्ती, आणि दीप वापरले
जातात.
o
समुद्राला आशीर्वाद मागितला जातो आणि नंतर पवित्र नारळ
समुद्रात सोडले जातात.
3)
सांस्कृतिक महत्व:
o
नारळी पोर्णिमेच्या दिवशी कोकणात विशेष कार्यक्रम आणि
मेळावे आयोजित केले जातात. लोक पारंपरिक वेशभूषा घालतात आणि एकत्र येऊन सण साजरा
करतात.
o
या दिवशी खास नारळाचे पदार्थ बनवले जातात, जसे की नारळी भात, नारळी वडी, नारळी पोळी, इत्यादी.
4)
विविध सणांचे आगमन:
o
नारळी पोर्णिमेपासून गणेशोत्सवाच्या तयारीला सुरुवात होते.
हा सण श्रावण महिन्याच्या समाप्तीचा आणि आगामी सणांच्या सुरुवातीचा संकेत देतो.
o
या दिवशी मच्छीमार आपल्या नावांची पूजा करतात आणि मच्छीमार
हंगामाची तयारी करतात.
5)
पर्यावरणाचे महत्व:
o
नारळी पोर्णिमा सणाच्या निमित्ताने समुद्राच्या संरक्षणाचे
महत्व समजते. समुद्र ही आपल्या जीवनाची महत्वपूर्ण संसाधन आहे आणि त्याचे रक्षण
करणे आवश्यक आहे.
संक्षेप:
नारळी पोर्णिमा हा सण समुद्र देवतेच्या पूजेचा आणि मच्छीमारांच्या
सुरक्षिततेसाठी प्रार्थना करण्याचा आहे. हा सण समुद्र आणि मच्छीमारांसाठी अत्यंत
महत्वाचा आहे आणि त्याचबरोबर कोकणातील सांस्कृतिक वारसा जपणारा आहे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा